Viêm gan C

Người khám bệnh Gan sẽ được giải thích rõ: tình trạng chức năng gan hiện tại (gan còn tốt hay không), giai đoạn bệnh, và các vấn đề liên quan điều trị

PHÒNG KHÁM TIÊU HÓA - GAN MẬT

TS.BS. NGUYỄN HỮU CHUNG

Lịch khám: Các buổi Sáng thứ 2,3,4,5,6, thứ 7, chủ nhật. Làm từ 6h30 sáng.

ĐỊA CHỈ PHÒNG KHÁM

Tại 476 Vĩnh Viễn, quận 10

TP Hồ Chí Minh

Điện thoại: 0981 6300 68

Virus là gì?

Virus (hay còn gọi là siêu vi, siêu vi khuẩn hay siêu vi trùng) là một tác nhân truyền nhiễm chỉ có thể được nhân lên khi ở trong tế bào sống của sinh vật khác. Virus có thể xâm nhiễm vào tất cả các dạng sinh vật, từ động vật, thực vật, cho tới các vi khuẩn.

Virus viêm gan là gì?

Có một số loại virus khi xâm nhập vào cơ thể người thì chủ yếu tác động lên các tế bào gan. Các loại virus này lần lượt được đặt tên theo kí tự chữ cái là virus viêm gan A, B, C, D, E, ... Ngoài ra, còn một số loại virus khác có thể gây tổn thương cho các tế bào gan như virus Herpes Zoster, Cytomegalo virus, Epstein Bar, ...

Virus viêm gan A, E thường chỉ gây tổn thương gan cấp tính (bệnh diễn tiến nhanh, nhưng thường không gây nguy hiểm, ít khi gây tử vong, người bệnh hồi phục sức khỏe sau vài tuần), không chuyển thành mạn tính (nhiễm virus > 6 tháng).

Virus viêm gan B, C, D có thể gây viêm gan cấp tính, nhưng thường chuyển sang mạn tính (bệnh kéo dài >6 tháng). Đặc biệt là virus viêm gan D chỉ tồn tại ở người đồng thời nhiễm virus viêm gan B.

Viêm gan virus B, C, D có nguy hiểm không?

Nguy hiểm. Vì ở những người mắc bệnh mạn tính nếu không được phát hiện - theo dõi - điều trị phù hợp thì có thể diễn ra tình trạng tổn thương các tế bào gan một cách âm ỉ (ít khi biểu hiện triệu chứng rõ rệt), dần dần gan bị tổn thương ngày càng nặng, dẫn tới xơ gan với nhiều biến chứng, ung thư gan, và tử vong.

Vì sao nhiều người bị bệnh gan nhưng không cảm thấy có triệu chứng gì bất thường?

Gan là cơ quan có khối lượng lớn nhất của cơ thể. Trong gan có hàng tỉ tế bào gan. Khi một số tế bào gan bị tổn thương thì những tế bào gan bình thường còn lại (rất nhiều) vẫn hoạt động, nên vẫn đảm bảo chức năng của cả cơ thể. Do đó, người bị bệnh gan thường ít triệu chứng (mặc dù gan đã và đang bị tổn thương âm ỉ trong nhiều năm).

Có phải một số người từng bị nhiễm virus viêm gan C nhưng tự khỏi bệnh?

Đúng vậy. Khoảng 15-25% người từng bị nhiễm virus viêm gan C có khả năng tự khỏi bệnh, nghĩ là virus viêm gan C biến mất hoàn toàn khỏi cơ thể. Những trường hợp này còn được gọi là "nhiễm virus viêm gan C tự thải trừ". Trường hợp này thường xảy ra ở những người có hệ thống miễn dịch "khỏe mạnh" tại thời điểm bị lây nhiễm virus.

Đối với 75%-85% trường hợp còn lại bệnh không tự khỏi, bệnh chuyển sang giai đoạn mạn tính, cần điều trị để tránh những biến chứng lâu dài.

Viêm gan C lây truyền như thế nào?

Viêm gan C thường lây truyền khi máu của người nhiễm virus viêm gan C xâm nhập vào cơ thể của người chưa bị nhiễm. Ngày nay, hầu hết những người bị nhiễm bệnh này là do sử dụng chung kim tiêm hoặc các vật dụng khác để tiêm thuốc.

Virus viêm gan C có thể lây truyền theo các con đường sau:

Dùng chung kim tiêm, hoặc các vật dụng khác để tiêm thuốc với người mang virus viêm gan C
Nhân viên y tế bị kim đâm trong khi làm việc
Con được sinh ra từ người mẹ mang virus viêm gan C
Dùng chung một số vật dụng với người mang virus viêm gan C (như dao cạo râu, bàn chải đánh răng, ...)
Quan hệ tình dục với người mang virus viêm gan C

Virus viêm gan C có thể lây qua đường tình dục hay không?

Có. Nhưng nguy cơ lây truyền qua đường tình dục được cho là thấp. Nguy cơ tăng lên đối với người quan hệ tình dục với nhiều người, có bệnh lây truyền qua đường tình dục, quan hệ tình dục thô bạo, hoặc nhiễm HIV. Cần làm thêm nghiên cứu để hiểu rõ hơn cách thức và khi nào thì virus viêm gan C có thể lây qua quan hệ tình dục.

Có thể bị nhiễm virus viêm gan C khi xăm mình hoặc xỏ lỗ (khuyên tai, khuyên rốn, ...) hay không?

Có. Bạn có nguy cơ bị lây nhiễm virus viêm gan C nếu xăm mình hoặc xỏ lỗ (khuyên tai, khuyên rốn, ...) ở những nơi vệ sinh kém, không sử dụng dụng cụ tiệt trùng (dùng 1 lần).

Virus viêm gan C có lây lan khi tiếp xúc trong gia đình hay không?

Có. Nhưng điều này hiếm khi xảy ra, trừ khi có tiếp xúc trực tiếp của vùng da bị tổn thương với máu của người nhiễm virus viêm gan C sống cùng trong nhà.

Virus viêm gan C có thể sống bao lâu ở bên ngoài cơ thể ?

Virus viêm gan C có thể sống ngoài cơ thể, ở nhiệt độ phòng, trong thời gian ít nhất là 16 giờ, nhưng không lâu hơn 4 ngày.

Virus viêm gan C có lây truyền khi bị muỗi chích hoặc côn trùng cắn ?

Không. Hiện không có bằng chứng nào về việc bị nhiễm virus viêm gan C do muỗi chích hoặc côn trùng cắn.

Viêm gan siêu vi C cấp tính có những triệu chứng (biểu hiện) gì ?

Khoảng 70-80% những người bị viêm gan siêu vi C cấp không có bất cứ biểu hiện (triệu chứng) nào. Tuy nhiên, một số người sẽ có những biểu hiện từ nhẹ tới nặng sau khi bị nhiễm virus, bao gồm:

Mệt mỏi
Nôn ói
Chán ăn
Buồn nôn
Sốt
Đau bụng
Vàng da /mắt
Nước tiểu sậm màu

Nhiễm virus viêm gan C bao lâu thì bắt đầu biểu hiện triệu chứng viêm gan C cấp?

Nếu có biểu hiện triệu chứng, thông thường những triệu chứng này xuất hiện sau khi nhiễm virus viêm gan Ctrung bình 6-7 tuần, nhưng cũng có thể dao động từ 2 tuần - 6 tháng. Tuy nhiên, phần lớn người bị viêm gan C không biểu hiện triệu chứng.

Người mang virus viêm gan C không triệu chứng thì có thể lây bệnh cho người khác không?

Có. Mặc dù không biểu hiện triệu chứng, nhưng người đó vẫn có thể lây truyền virus cho người khác.

Viêm gan C mạn biểu hiện triệu chứng như thế nào?

Hầu hết bệnh nhân viêm gan C mạn không có triệu chứng. Tuy nhiên, người bị nhiễm virus viêm gan C trong nhiều năm thì gan có thể bị tổn thương. Trong nhiều trường hợp, bệnh không biểu hiện triệu chứng, cho tới khi xuất hiện những biến chứng.

Ở những bệnh nhân không có triệu chứng, viêm gan C thường được phát hiện nếu chủ động xét nghiệm tầm soát viêm gan. Hoặc khi tình cờ xét nghiệm thấy men gan trong máu (ALT, AST) tăng cao, rồi truy tìm nguyên nhân.

Viêm gan C mạn tính liệu có nguy hiểm không?

Viêm gan C mạn tính là một bệnh nguy hiểm, vì có thể dẫn tới xơ gan, ung thư gan và tử vong.

Hệ quả lâu dài của viêm gan C là gì?

Theo ước tính, cứ mỗi 100 người bị nhiễm virus viêm gan C thì sẽ có 75 tới 85 người bị nhiễm virus viêm gan C mạn. Trong số đó:

Có 60- 70 người bị bệnh lý gan mạn tính
Có 5-20 người bị xơ gan sau khoảng thời gian 20-30 năm
Có 1-5 người tử vong do xơ gan hoặc ung thư gan

Viêm gan C mạn tính có thể chữa khỏi hoàn toàn hay không ?

Có. Viêm gan C mạn tính là bệnh có thể chữa khỏi. Hiện nay có nhiều loại thuốc dùng cho điều cho điều trị viêm gan C mạn, trong đó có nhiều loại thuốc mới ra đời, hiệu quả ngày càng cao và ít tác dụng phụ hơn.

Sau khi điều trị khỏi viêm gan siêu vi C, có cần uống thuốc bổ gan không ?

Sau khi điều trị khỏi bệnh (hết hoàn toàn virus viêm gan C trong cơ thể), nếu gan còn tốt (chưa bị các biến chứng của xơ gan) thì người bệnh sẽ không cần uống bất cứ thuốc gì thêm (kể cả các thuốc bổ gan).

Tôi nghe nói có thuốc uống để điều trị viêm gan C?

Đúng vậy. Hiện nay tại Việt Nam đã có thuốc uống để điều trị viêm gan C, ít tác dụng phụ. Tỉ lệ thành công của các phác đồ điều trị có thể đạt tới 90%. Một số loại thuốc đã được chính thức lưu hành tại Việt Nam.

Việc sử dụng hợp lý những thuốc trên sẽ đem lại cơ hội điều trị khỏi bệnh viêm gan virus C cho rất nhiều bệnh nhân, kể cả những trường hợp bệnh nhân đã bị xơ gan nặng.

Thời gian điều trị viêm gan C ?

Tùy trường hợp cụ thể, thời gian điều trị có thể kéo dài 3 tháng, 4 tháng, hoặc 6 tháng. Bác sĩ sẽ giải thích rõ cho bệnh nhân về thời gian điều trị dự kiến.

Chi phí điều trị viêm gan C hiện nay ?

Tùy thuộc vào phác đồ điều trị. Thông thường, nếu phác đồ điều trị kéo dài 3 tháng thì tổng chi phí điều trị sẽ không vượt quá 40 triệu đồng.

Điều trị viêm gan C bây giờ đã trở nên dễ dàng ?

Điều trị viêm gan C mạn hiện nay đã đỡ phức tạp hơn trước kia (tỉ lệ thành công cao hơn, ít tác dụng phụ hơn, thời gian điều trị ngắn hơn).

Tuy nhiên, vẫn còn một số thách thức, có những trường hợp khó điều trị và vẫn có thể thất bại, hoặc vẫn tồn tại nguy cơ biến chứng của bệnh viêm gan C (xơ gan, ung thư gan). Do đó, người thầy thuốc phải biết quyết định lựa chọn phác đồ phù hợp tối ưu nhất đối với từng trường hợp bệnh nhân. Cụ thể là, phải lựa chọn phác đồ nào, điều trị trong bao lâu là thích hợp, nhằm đạt hiệu quả tối đa (khỏi bệnh) với thời gian điều trị ngắn nhất và tích kiệm chi phí tối đa cho người bệnh. Bệnh nhân nên được tư vấn, điều trị, và theo dõi sau điều trị bởi bác sĩ chuyên về bệnh lý gan mật.

Người bị viêm gan C mạn tính phải làm thế nào để bảo vệ tốt lá gan của mình?

Những người bị việm gan C mạn tính cần được theo dõi thường xuyên bởi bác sĩ có kinh nghiệm trong lĩnh vực viêm gan. Nếu có điều kiện kinh tế thì nên điều trị tiệt trừ virus sớm (nhất là những người còn trẻ tuổi). Nên tránh uống rượu bia (để hạn chế tổn thương thêm cho gan).

Những người đã được điều trị khỏi thì vẫn nên tái khám định kì mỗi 6-12 tháng để theo dõi kiểm tra chức năng gan và tầm soát ung thư gan (đặc biệt là những người đã bị xơ gan từ trước khi điều trị diệt virus, nghiên cứu cho thấy mỗi năm vẫn có tỉ lệ 1% bị ung thư gan).

Điều trị viêm gan C cho những đối tượng khó điều trị ?

Đọc thêm TẠI ĐÂY